Gminnymi osobami prawnymi są, poza gminą, gminne jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status oraz inne osoby prawne, które mogą być tworzone przez gminę na podstawie ustaw.

Nabycie mienia gminnego następuje w szczególności:

• na podstawie ustawy – przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym – formalną podstawę nabycia mienia stanowią decyzje komunalizacyjne
• przez przekazanie gminie mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy
• przez przekazanie gminie mienia przez administracje rządową
• w wyniku własnej działalności gospodarczej
• przez inne czynności prawne
• w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.

Oświadczenia woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt. Wójt może udzielić upoważnienia do działania w tym zakresie zastępcy wójta samodzielnie lub wraz z inną osobą również upoważnioną przez wójta.

Czynność prawna, z której wynika zobowiązanie pieniężne wymaga kontrasygnaty skarbnika gminy.

Kierownicy gminnych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.

Gminne osoby prawne decydują samodzielnie, w granicach ustaw, o sposobie wykonywania należących do nich praw majątkowych.

Gminny zasób nieruchomości

W skład gminnego zasobu nieruchomości wchodzą nieruchomości stanowiące własność gminy z wyjątkiem oddanych w użytkowanie wieczyste, trwały zarząd lub obciążonych prawem użytkowania.

Gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości należy do kompetencji wójta, z uwzględnieniem wyłącznej kompetencji rady gminy do określenia zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż 3 lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Do czasu określenia zasad przez radę wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za każdorazową zgodą rady gminy.